Sekonder darbeli kırıcılar, ikincil kırma işlemi için tasarlanmış, primer kırıcılar tarafından ön kırıma tabi tutulmuş malzemeleri daha küçük, homojen ve kübik şekilli agrega boyutlarına indirgeyen endüstriyel makinelerdir. Bu kırıcılar, orta sertlikteki ve aşındırıcı olmayan malzemeler (kalker, beton, asfalt, kumtaşı vb.) için optimize edilmiştir. İnşaat sektöründe yüksek kaliteli agrega üretimi, geri dönüşüm tesislerinde atık malzemelerin yeniden kullanımı ve madenlerde cevher işleme gibi alanlarda kritik rol oynar.

2. Ne İşe Yarar?

  • İkincil Kırma: Primer kırıcıların çıkışındaki kaba malzemeyi (50-300 mm) 0-50 mm gibi ince boyutlara indirger.

  • Kübik Şekil Oluşturma: Agreganın köşeli ve düzgün şekilli olmasını sağlayarak beton, asfalt ve yol yapımında mukavemeti artırır.

  • Boyut Kontrolü: Ayarlanabilir elek veya ızgaralar ile istenilen çıkış boyutunu hassas şekilde belirler.

  • Geri Dönüşüm: Atık beton, asfalt ve tuğla gibi malzemeleri yeniden kullanılabilir agrega haline getirir.

3. Nasıl Çalışır?

A. Temel Bileşenler

  • Rotor: Yüksek hızda (500-1000 rpm) dönen çelik bir disk, üzerindeki çekiçler (blow bar) ile malzemeye kinetik enerji aktarır.

  • Darbeli Plakalar: Sabit veya hidrolik ayarlı çelik plakalar, rotorun fırlattığı malzemenin çarparak kırılmasını sağlar.

  • Öğütme Odası: Rotor ile plakalar arasındaki boşluk, malzemenin tekrarlayan çarpışmalarla incelmesini sağlar.

  • Ayarlanabilir Elek/Izgara: Kırılan malzemenin çıkış boyutunu kontrol eder. Elek aralığından büyük parçalar tekrar kırma odasına döner.

  • Tahrik Sistemi: Elektrik motoru veya dizel motor ile rotorun yüksek devirde dönmesi sağlanır.

B. Çalışma Aşamaları

  1. Besleme: Primer kırıcıdan gelen malzeme, besleme haznesinden öğütme odasına aktarılır.

  2. Rotor Darbe: Rotor üzerindeki çekiçler, malzemeye yüksek hızda darbe uygulayarak plakalara doğru fırlatır.

  3. Plaka Çarpışması: Malzeme, darbeli plakalara çarparak parçalanır. Bu süreçte kübik şekil oluşur.

  4. Öğütme ve Eleme: Malzeme, rotor ile plakalar arasında tekrar tekrar kırılır. Elek boyutunu geçemeyen parçalar tahliye edilir.

  5. Tahliye ve Geri Dönüş: İstenen boyuttaki malzeme konveyörlere aktarılır; büyük parçalar kırma odasına geri gönderilir.

4. Avantajları

  • Yüksek Kübiklik Oranı: Agrega tanelerinin köşeli yapısı, beton ve asfaltın sıkışma direncini artırır.

  • Enerji Verimliliği: Primer kırıcılara göre daha düşük enerji tüketimi (≈30-50 kW/saat).

  • Ayarlanabilirlik: Hidrolik sistemlerle plaka mesafesi ve elek boyutu anında değiştirilebilir.

  • Dayanıklılık: Aşınmaya dirençli çekiçler (manganez çeliği) ve plakalar (krom alaşımlı) uzun ömür sağlar.

5. Kullanım Alanları

  • Taş Ocakları: Kalker, granit ve bazalt gibi malzemelerin agrega üretimi.

  • Geri Dönüşüm Tesisleri: Atık beton ve asfaltın yeniden kullanımı.

  • Çimento Fabrikaları: Klinker öncesi hammadde hazırlama.

  • Madenler: Cevherlerin ikincil kırılması.