Maden kırma eleme tesisi, doğal olarak yer kabuğunda bulunan cevherlerin (metal veya metal dışı minerallerin) ekonomik değeri olan kısmını ortaya çıkarmak amacıyla büyük kaya parçalarının kırılarak küçültülmesi, uygun boyutlarda sınıflandırılması ve sonraki zenginleştirme veya doğrudan kullanım işlemlerine hazırlanması amacıyla kurulan endüstriyel bir tesistir. Bu tesisler, cevherin madenden çıkarılmasından sonra ilk mekanik işlem basamağını oluşturur.
Kırma eleme tesisleri, cevher hazırlama prosesinin ön işleme aşamasıdır ve hem ekonomik değer yaratmak hem de sonraki işlemlerde enerji tasarrufu sağlamak açısından büyük önem taşır.
Ne İşe Yarar?
Maden kırma eleme tesislerinin temel işlevleri şunlardır:
-
Büyük kayaç ve cevher kütlelerinin kırılarak küçük boyutlara indirilmesi,
-
Cevherlerin tane boyutlarına göre ayrıştırılması,
-
İşlenecek malzemelerin zenginleştirme tesislerine uygun boyutta ve kalitede sunulması,
-
Ekonomik olarak değer taşımayan atıkların ayrılması.
Ayrıca bu tesisler sayesinde:
-
Malzeme taşıma kolaylaşır,
-
Zenginleştirme tesislerinin verimi artar,
-
Enerji ve su kullanımı optimize edilir.
Nasıl Çalışır?
Temel Ekipmanlar:
-
Besleyici (Feeder): Malzemenin kontrollü şekilde tesise girişini sağlar.
-
Primer (Birincil) Kırıcı: Genellikle çeneli kırıcı olup, büyük parçaları daha küçük parçalara indirger.
-
Sekonder (İkincil) ve Tersiyer (Üçüncül) Kırıcılar: Konik veya darbeli kırıcılar olarak kullanılır, malzemenin daha ince boyuta ulaşmasını sağlar.
-
Titreşimli Elekler (Vibrating Screens): Malzemenin tane boyutlarına göre ayrılmasını sağlar.
-
Konveyör Bantlar: Malzemenin tesis içinde taşınmasını sağlar.
-
Toz Toplama Sistemleri: Çevresel etkileri minimize etmek için kullanılır.
Çalışma Prensibi:
-
Cevher kamyonlarla tesise taşınır ve besleyiciye dökülür.
-
Primer kırıcıda büyük kayaçlar kırılır.
-
Konveyörle sekonder kırıcılara iletilir.
-
Eleklerde sınıflandırılır, istenen boyutta olmayanlar tekrar kırıcıya yönlendirilir (kapalı devre).
-
Son ürünler konveyörlerle stok sahalarına veya işleme tesislerine aktarılır.
Otomasyon ve Kontrol:
Modern tesislerde PLC otomasyon sistemleri sayesinde, tesis uzaktan kontrol edilir, üretim verileri gerçek zamanlı izlenir, enerji tüketimi ve kırıcı basınçları optimize edilir.
Hangi Alanlarda Kullanılır?
-
Metal Madenciliği: Altın, bakır, kurşun, çinko, demir cevherlerinin işlenmesi,
-
Endüstriyel Hammaddeler: Kireçtaşı, dolomit, barit, manyezit gibi mineral ocaklarında,
-
Kömür Hazırlama: Termik santraller ve kok fabrikaları için uygun boyutta kömür üretimi,
-
Agrega Üretimi: Yol ve beton üretimi için inşaat taşlarının hazırlanması,
-
Geri Dönüşüm: Cevherli atık malzemenin yeniden işlenmesi,
-
Zenginleştirme Tesisleri Öncesi Hazırlık: Flotasyon, gravite ve manyetik ayırma işlemlerine besleme öncesi boyutlandırma.
Avantajları
-
Yüksek verimlilik ve üretim kapasitesi,
-
Enerji ve maliyet tasarrufu,
-
Mobil veya sabit kurulabilme özelliği,
-
Farklı cevher türlerine uyarlanabilirlik,
-
Gelişmiş otomasyon sistemleri ile insan hatasını azaltma.