Kırma Eleme Tesisi, doğal taşlar, maden cevherleri veya geri dönüştürülmüş malzemelerin mekanik işlemlerle küçük boyutlara kırılıp sınıflandırıldığı endüstriyel bir tesistir. Bu tesisler, ham malzemeyi inşaat, madencilik, yol yapımı ve geri dönüşüm gibi sektörlerde kullanılabilecek formlara (agrega, kum, çakıl) dönüştürür.

2. Çalışma Prensibi ve İşleyiş
A. Hammadde Besleme:

  • Ham malzeme (kaya, maden, beton atık) ekskavatör veya kamyonlarla besleme bunkerine yüklenir.

  • Ön Eleme (Grizzly): Büyük parçalar (>1 metre) elenerek kırma sürecine uygun hale getirilir.

B. Kırma Aşamaları:

  • Primer (Birincil) Kırma:

    • Çeneli Kırıcı: Sabit ve hareketli çene plakaları arasında malzemeyi 100-300 mm boyutuna indirger.

    • Darbeli Kırıcı: Yüksek hızlı darbelerle malzemeyi parçalar (özellikle yumuşak kayalar için).

  • Sekonder (İkincil) Kırma:

    • Konik Kırıcı: Dönen mantel ve sabit kasa arasında malzemeyi 20-50 mm’ye küçültür.

    • Darbeli Kırıcı (HSI): Yatay milli kırıcılar, orta sertlikteki malzemeler için idealdir.

  • Tersiyer (Üçüncül) Kırma:

    • Dikey Milli Darbeli Kırıcı (VSI): İnce boyutlar (3-15 mm) üretir, kum veya özel agrega için kullanılır.

C. Eleme ve Sınıflandırma:

  • Titreşimli Elekler: Katmanlı elekler malzemeyi boyutlarına göre ayırır (örn. 0-5 mm kum, 5-20 mm çakıl).

  • Yıkama Ünitesi (Opsiyonel): Kum yıkama makineleri, toz ve kilin temizlenmesini sağlar.

D. Taşıma ve Depolama:

  • Bantlı Konveyörler: Malzemeleri kırıcılar, elekler ve stok alanları arasında taşır.

  • Stok Siloları ve Açık Stok Alanları: Ürünler kullanım veya satış için depolanır.

E. Otomasyon ve Kontrol:

  • PLC Sistemleri: Tesis verimliliği, enerji tüketimi ve arızalar anlık izlenir.

  • Sensörler ve Alarmlar: Aşırı yüklenme, elek tıkanması gibi sorunları önler.

3. Kullanım Alanları

  • İnşaat Sektörü:

    • Beton ve asfalt üretimi (agrega, kum).

    • Yol alt temeli ve dolgu malzemesi.

  • Madencilik:

    • Cevher hazırlama (demir, bakır, altın).

    • Endüstriyel minerallerin işlenmesi (kalker, bazalt).

  • Geri Dönüşüm:

    • Beton ve asfalt atıklarının yeniden kullanımı.

  • Tarım ve Çevre:

    • Toprak iyileştirme (kırma taş).

    • Su filtreleme sistemleri (çakıl).

  • Enerji ve Kimya:

    • Kömür ve tuzun işlenmesi.

4. Bakım ve Sürdürülebilirlik

  • Periyodik Bakım:

    • Kırıcı çene plakaları, elek telleri ve konveyör bantları düzenli değiştirilir.

    • Yağlama ve rulman kontrolleri.

  • Çevre Dostu Uygulamalar:

    • Toz kontrolü için su püskürtme veya hava filtreleri.

    • Atık suyun geri dönüşümü.

    • Gürültü bariyerleri ve ocak rehabilitasyonu.